Dom energooszczędny czyli jaki? Rozwiązania w gotowych domach.

Zakup gotowego domu modułowego, prefabrykowanego lub szkieletowego to nie tylko sposób na uniknięcie wielu problemów inwestycyjnych i przyspieszenie momentu wprowadzenia się do swojego lokum, ale także rozwiązanie ułatwiające spełnienie wymagań dotyczących energooszczędności. Jak to możliwe? Czytaj dalej, a dowiesz się wszystkiego, co ważne na ten temat!

Dom energooszczędny, czyli jaki? Energooszczędne domy w nowoczesnych technologiach.

Kwestie efektywności energetycznej budynków, które są na etapie projektowania i wznoszenia, a także przebudowywania lub modernizacji, są szczegółowo regulowane przez rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (określanych skrótowo jako Warunki Techniczne). Kolejne nowelizacje tej ustawy skutkowały wprowadzaniem stopniowego zwiększenia poziomu wymagań aż do roku 2021, w którym osiągnięto próg budownictwa energooszczędnego (WT2021). Osiągnięcie energooszczędności budynku dotyczy przede wszystkim spełnienia ograniczeń dotyczących całkowitej Energii Pierwotnej (EP), jaką może zużywać budynek. Wartość tego wskaźnika dla budynków nie może być większa niż 70 kWh/(m²rok). Kwestia ograniczenia energochłonności odnosi się także do zapewnienia odpowiednio niskiej przenikalności cieplnej dla zewnętrznych przegród obiektu. Parametr, który jest brany pod uwagę w takim przypadku to współczynnik przenikania ciepła U. Dopuszczalne wartości tego wskaźnika dla poszczególnych części budynków znajdują się w Warunkach Technicznych. Zgodnie z wytycznymi maksymalna wartość przenikalności cieplnej nie powinna być większa niż:

• 0,2 W/m²K dla ścian zewnętrznych oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od otoczenia;
• 0,15 W/m²K dla dachów, stropodachów i stropów oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od nieogrzewanych poddaszy lub przejazdów;
• 0,23 W/m²K dla podłóg na gruncie oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od otoczenia;
• 0,9 W/m²K dla okien pionowych oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od otoczenia;
• 1,1 W/m²K dla okien połaciowych oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od otoczenia;
• 1,3 W/m²K dla drzwi oddzielających pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi (t_wewnętrzna>16) od otoczenia.

Wśród podstawowych rozwiązań projektowo-wykonawczych stosowanych w celu zapewnienia energooszczędności można wskazać także:

• odpowiednie usytuowanie budynku na działce – obiekt powinien być umiejscowiony w terenie w taki sposób aby jak najbardziej efektywnie korzystać z naturalnej energii słonecznej. Zaplanowanie przeszklonej strefy dziennej od południa lub południowego zachodu umożliwia samoistne nagrzewanie wnętrza, a przy tym ogranicza zużycie energii sieciowej na cele oświetlenia. Połączenie dużych przeszkleń z wewnętrznymi wyspami ciepła (materiałami zdolnymi do akumulacji energii cieplnej) umożliwia długotrwałe wykorzystywanie naturalnej energii; Z drugiej strony należy zadbać o odpowiednie przesłony na tych oknach aby uniknąć przegrzewania się wnętrza w okresach letnich, gdyż wtedy rośnie zapotrzebowanie na energię potrzebną do chłodzenia pomieszczeń. Natomiast odpowiednie żaluzje lub screeny pomagają osłonić się od nadmiernego nagrzewania pomieszczeń.
• zadbanie o izolacyjność termiczną przegród – osiągnięcie wskazanych powyżej wartości współczynników przenikania ciepła dla przegród oraz elementów wypełniających;
• zastosowanie nowoczesnej wentylacji mechanicznej – obecnie wykorzystywane technologie mają na celu maksymalne ograniczenie strat ciepła z budynku. Nowoczesne systemy wentylacji z rekuperacją są zdolne do odzysku ciepła z usuwanego z budynku powietrza;
• stosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych przy konstruowaniu połączeń – strefy przejściowe i miejsca połączeń elementów (np. połączenia ścian, styki elementów stolarki ze ścianami) są strefami newralgicznymi, mogą prowadzić do strat ciepła. W celu ich zabezpieczenia należy stosować systemowe rozwiązania lub specjalne prefabrykowane moduły;
• stosowanie odpowiednich źródeł ciepła i systemów oze – wykorzystanie instalacji opartych o odnawialne, zielone źródła energii znacznie ogranicza zapotrzebowanie na energię tradycyjną. Do najczęściej wykorzystywanych układów tego typu należą systemy ogrzewania zasilane pompą ciepła połączone z instalacją fotowoltaiczną;
• prosta bryła budynku – zaplanowanie prostej bryły bez dodatkowych elementów architektoniczno-funkcjonalnych np. balkonów na poziomie drugiej kondygnacji znacznie ogranicza liczbę newralgicznych miejsc narażonych na występowanie mostków termicznych. Co więcej, usytuowanie tarasu na gruncie zapewnia lepszą wygodę użytkowania (taki taras jest naturalnym przedłużeniem strefy dziennej). Ważne jednak aby prosta bryła budynku była przy tym estetyczna i atrakcyjna, czy to poprzez ciekawe materiały elewacyjne czy też poprzez zaprojektowanie dużych przeszkleń. Czyli warto dążyć do prostego budynku, który będzie energooszczędny w użytkowaniu ale nie zapominajmy o tym, że dom również musi nam się podobać;
• umiarkowany metraż – mniejsza powierzchnia to zredukowana kubatura do ogrzania, mniej płaszczyzn stykających się z otoczeniem, a zarazem bardziej efektywne zagospodarowanie przestrzeni. Co więcej, odpowiednie wyważenie kwestii związanych z funkcjonalnością i wielkością pomieszczeń oraz całego domu przekłada się na potencjalne oszczędności dotyczące kosztów budowy i utrzymania budynku. Warto zatem dokładnie przemyśleć swoje potrzeby, jakie pomieszczenia będziemy faktycznie potrzebować w przyszłości i jaka powinna być ich wielkość.

Konieczność osiągnięcia standardu energooszczędności dotyczy wszystkich budynków, bez względu na technologię wykonania. Warto jednak pamiętać, że w zależności od wybranego rodzaju domu, różny będzie zakres prac potrzebnych do zrealizowania, w celu spełnienia wymagań. Najbardziej koszto i pracochłonne w zakresie zapewnienia niskiej energochłonności są domy budowane metodą tradycyjną. Dużo mniej problematyczne pod tym względem są natomiast domy modułowe, prefabrykowane i szkieletowe, które w dużej części są wykonywane w wyspecjalizowanych zakładach prefabrykacji. Domy w nowoczesnych technologiach to więc nie tylko szybkość budowy, ale także pewność efektywności pod względem energooszczędności.

Nowoczesne domy energooszczędne i pasywne – zalety, korzyści

Budowa domu energooszczędnego to nie tylko wymysł wynikający z zapisów prawa. Wykonanie domu o niskiej energochłonności niesie za sobą wiele długofalowych korzyści dla inwestora:

• obniżenie rachunków za energię – dom energooszczędny wymaga znacznie mniejszych nakładów na cele ogrzewania i chłodzenia;
• zapewnienie komfortu cieplnego przez cały rok – ograniczenie przenikalności cieplnej zewnętrznych przegród wpływa nie tylko na minimalizację ucieczki ciepła w miesiącach zimowych. Niski współczynnik U gwarantuje także ograniczenie nagrzewania się wnętrza budynku latem;
• zapewnienie optymalnej izolacyjności akustycznej – rozwiązania stosowane w celu osiągnięcia niskiej przenikalności cieplnej poprawiają także komfort akustyczny w budynku;
• korzystny mikroklimat – wykorzystywanie rozwiązań ograniczających przenikanie ciepła przez przegrody, a zarazem umożliwiających dyfuzję pary wodnej minimalizuje kumulację wilgoci we wnętrzu budynku i zapewnia komfortowe warunki bytowe;
• duża wartość rynkowa nieruchomości – nowoczesne domy energooszczędne, ze względu na zapewnianie komfortu użytkowania, uchodzą za prestiżowe na rynku nieruchomości;
• zmniejszenie śladu węglowego – możliwość ograniczenia zużycia nieodnawialnej energii w domach energooszczędnych przyczynia się do zmniejszenia użytkowego śladu węglowego budynku, co jest odpowiedzią na nowe wymogi unijne.

Gotowe domy energooszczędne – wskaźniki

Parametry odnoszące się bezpośrednio do efektywności energetycznej budynków to wskaźniki EP (Energia Pierwotna), EK (Energia Końcowa), EU_CO (Energia Użytkowa na potrzeby centralnego ogrzewania) oraz współczynnik przenikania ciepła U dla przegród:

• wskaźnik EP [kWh/(m²rok)] odnosi się do rocznego obliczeniowego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (m.in. na cele ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej – w skrócie c.w.u.) w odniesieniu do powierzchni użytkowej. Jego wartość obliczona według przepisów dotyczących metodologii sporządzania charakterystyki energetycznej budynków powinna być mniejsza od 70 kWh/(m²rok).
• wskaźnik EK [kWh/(m²rok)] to parametr informujący o tym ile energii ostatecznie zostało wykorzystane w danym budynku w okresie roku, przy uwzględnieniu wydajności systemów ogrzewania i przygotowywania ciepłej wody w odniesieniu do m² powierzchni;
• wskaźnik EU_CO [kWh/(m²rok)] to parametr, który opisuje całkowite zapotrzebowanie energetyczne budynku na cele grzewcze. Współczynnik ten określa ilość energii niezbędnej do utrzymania odpowiednich warunków termicznych wewnątrz obiektu (w ciągu roku) na jednostkę jego powierzchni użytkowej. Wartość uwzględnia zarówno straty, jak i zyski ciepła w budynku.

Do określenia sprawności energetycznej budynków jest stosowana ocena efektywności energetycznej. Analizuje ona właściwości obiektu pod kątem zużycia energii potrzebnej do założonego użytkowania obiektu. Ocena obejmuje m.in. weryfikację izolacyjności cieplnej przegród budynku oraz sprawności zastosowanych w nim instalacji i urządzeń. Stosowanym sposobem klasyfikowania domów w oparciu o wartość wskaźnika EP jest hierarchia przedstawiona poniżej:

• klasa energooszczędna – przedział między 30-70 kWh m²/rok,
• klasa niskoenergetyczna – przedział między 15-30 kWh m²/rok,
• budynek pasywny – przedział między 0-15 kWh m²/rok,
• budynek zeroenergetyczny – 0 kWh m²/rok.

Aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej muszą mieć wszystkie budynki lub ich części przeznaczone do sprzedaży bądź najmu. Dokumentacja z oceną efektywności energetycznej jest ważna maksymalnie przez 10 lat. Okres ten ulega skróceniu w sytuacjach, gdy budynek zostaje poddany modernizacji lub innym robotom budowlanym i instalacyjnym wpływającym na jego sprawność energetyczną. Inwestowanie w budynki energooszczędne to trafiona decyzja, której skutkiem jest obniżenie przyszłych kosztów utrzymania domu. Obiekty o niskiej energochłonności są zaprojektowane w taki sposób, aby zużywać minimalną ilość energii, a jednocześnie zapewniać wysoki komfort życia mieszkańców. Dzięki zastosowaniu inteligentnych rozwiązań osiąga się wymierne oszczędności w zakresie rachunków za energię. Każdy budynek energooszczędny, poprzez minimalną emisyjność, wpływa także pozytywnie na środowisko. Inwestycja w budynki energooszczędne to szansa na długoterminowe korzyści finansowe i ekologiczne!